KVA bezoek aanvragen

Trichodina is een protozo. Een protozo is een ééncellig, dierlijk organisme dat kan worden onderverdeeld in een drietal categorieën: Celiaten, Flagellaten en Sporoza.
Trichodina valt onder de groep Celiaten. Een Celiaat of wimpeldiertje is een ovaalvormige protozo met rondom trilhaartjes voor de voortbeweging. De voortplanting geschiedt door celdeling. Onder optimale omstandigheden kan deze parasiet zich met grote snelheid vermeerderen.

Trichodina parasiteert op de huid en kieuwen van de Koi, maar ook op andere zoet en zoutwatervissen. Door snel rond te draaien boort de parasiet zich in de kieuwlamellen, door de slijmlaag en zelfs door de huid van de vis heen. Dit is mogelijk doordat het protozo aan de platte kant over een soort mesjes beschikt waardoor de gehele parasiet als het ware verandert in een levende boorkop. Onderweg voedt deze parasiet zich met los geschraapte cellen uit huid of kieuwen.

In dit proces ontstaan minuscule wondjes en is de slijmhuid plaatselijk doorbroken. Dit biedt andere parasieten, schadelijke bacteriën, schimmel de kans om hun slag te slaan. Als dit gebeurt, spreken we van een secundaire of zelfs tertiaire infectie. De slijmhuid is immers de beschermlaag, die indringers van buitenaf nu juist op een afstand moet houden en de Koi beschermd. In de slijmhuid bevinden zich afweerstoffen waaraan het zijn antimicrobiële eigenschappen dankt. Een vis met voldoende weerstand beschikt dus over een uitstekend afweermechanisme tegen indringers van buitenaf en is  normaal gesproken in staat , om de altijd in geringe mate, aanwezige parasieten binnen de perken te houden. Over een enkele parasiet, op een vis die verder gezond is, maken we ons dan ook geen zorgen.

Op het moment dat de weerstand van de vis op een laag pitje staat ten gevolge van bijvoorbeeld een slechte waterkwaliteit of stress, bestaat de mogelijkheid dat Trichodina de strijd gaat winnen. Trichodina staat bekend als een vuilwaterparasiet. De door slechte waterkwaliteit of langdurige stress verzwakte vis kan onvoldoende weerstand bieden en de parasiet begint zich explosief te vermenigvuldigen. Op dat moment kunnen we de symptomen gaan waarnemen die bij een serieuze besmetting aan het licht komen.

De symptomen die zich uiten bij een ernstige Trichodina besmetting zijn: Huidtroebeling door overmatige slijmproductie, huidschade, kieuwschade en schuren/flitsen. Overigens kan een diagnose alleen worden gesteld door microscopisch onderzoek. De genoemde symptomen zijn vrij algemeen en komen dus ook voor bij andere aandoeningen of andere parasieten. Met name de huidtroebeling komen we ook tegen bij parasieten zoals Costia en Chilodonella.

KVA bezoek aanvragen

De grootte van Trichodina is ongeveer 50 micron (één micron is éénduizendste millimeter). Dit is beduidend groter dan bijvoorbeeld dan Costia met een grootte ongeveer 15 micron. Diagnose vindt plaats door een afstrijkje van de slijmhuid te maken. Trichodina is bij een vergroting van 100 tot 200x gemakkelijk te herkennen. Bij 100x vergroting kun je al onmiskenbaar de diagnose Trichodina stellen, bij 200x vergroting zie je meer details en bij 400x vergroting zijn de trilharen en mesjes goed waar te nemen. Trichodina verlaat een dode vis uiterst snel, hiervan een afstijkje maken heeft dus geen enkele zin. Vanaf de onder- of bovenkant gezien vormt de parasiet een perfecte cirkel die niet vervormt (vormvast) tijdens de voortbeweging. Onder de microscoop lijkt Trichodina nog het meest op een scheerkop. Vanaf de zijkant een schoteltje.

Wanneer je de parasiet onder de microscoop bekijkt en er een druppeltje water onder het afdekglaasje is bijgesloten, dan zijn de bewegende exemplaren uitstekend waar te nemen. Enkelen zullen in de boormodus staan en snel om de as draaien. Anderen kun je prachtig zien zweven en weer, op zoek naar een geschikte locatie.

Een enkele Trichodina behoeft geen behandeling, tenzij de vis er duidelijk last van heeft. Zoals al gezegd komt deze parasiet heel regelmatig voor. Uiteraard is het wel verstandig om extra alert te zijn als u Trichodina of een andere parasiet onder de microscoop aantreft.

Het beste kan een uitbraak natuurlijk worden voorkomen. Slechte waterkwaliteit en stress zijn vaak verantwoordelijk voor een uitbraak van dit protozo. Een te groot visbestand kan voor een snelle verspreiding zorgen. Door de waterkwaliteit optimaal te houden, stress en en te groot visbestand  te voorkomen én door nieuwe vissen eerst, op de juiste wijze, in quarantaine te zetten, zullen uw vissen gemakkelijker weerstand kunnen bieden aan een enkele Trichodina. Dit laatste geldt trouwens ook voor de meeste ander ziekteverwekkers.

Net als bij vele protozoa kan ook Trichodina slechts kort zonder gastheer. Dit biedt de mogelijkheid om de vissen te behandelen in een behandelbak, zodat uw vijvermilieu gespaard wordt. Het vis vrij houden van de vijver gedurende de behandeling leidt er immers toe dat een vrij zwemmende Trichodina binnen enkele uren het loodje legt. Mocht u er niet onderuit kunnen om in de vijver te behandelen, sluit dan tenminste uw filter kort en zet eventuele UVC lampen en Ozon uit. Belucht de behandelbak of vijver goed. Doorgaans is één behandeling voldoende omdat de parasiet geen eitjes legt of cystes vormt die mogelijk bestand zijn tegen het bestrijdingsmiddel. Bij Trichodinella is soms een tweede of een iets zwaardere behandeling nodig. Uiteraard is het pas verstandig om te behandelen als een uitbraak daadwerkelijk tot problemen leidt of hoogstwaarschijnlijk gaat leiden. Naast de behandeling probeert u uiteraard de primaire oorzaak, meestal slechte waterkwaliteit, vast te stellen en het probleem op te lossen. Het beste medicijn is nog altijd het scheppen van optimale leefomstandigheden voor uw Koi. Een vis gehouden onder goede omstandigheden heeft doorgaans een hoge weerstand en zal zelf af kunnen rekenen met een enkele overgebleven parasiet.

Samenvatting